رشته مامایی چیست؟
رشته مامایی یکی از محبوب ترین زیرمجموعه های رشته های علوم پزشکی می باشد. نقش اصلی ماما ارتباط با مادر و کودک است. ماما فعالیت خود را میتواند از دوران قبل از حاملگی شروع کند و حتی بعد از زایمان تا شش سالگی کودک نیز ادامه داشته باشد.
در دوران قبل از حاملگی ماما بررسی می‌کند که آیا یک مادر توانایی حامله شدن را دارد و اگر حامله شود خطرات احتمالی مادر و کودک را در نظر می گیرد. بعنوان مثال مادرانی که از بیماری قلبی برخوردار هستند، مادرانی که سقط جنین را تجربه کردند، مادران دیابتی و یا سابقه ای خانوادگی از ناهنجاریهای ژنتیکی دارند باید قبل از حاملگی با مشورت ماما آزمایشات لازم را انجام دهند.
مراحل کار یک ماما چگونه است؟
در مرحله نخست ماما به مشاوره با زنان علاقه‌مند به بارداری و شناسایی زنان پر خطر از نظر بارداری و زایمان می‌پردازد ودر صورت لزوم آنها را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد. مرحله بعد حاملگی می باشد که در این زمان محافظت از باردار در درمانگاه ها با کلینیک‌های مراقبت از بارداری بر عهده ماما است و شخص باردار در فواصلی معین با مراجعه به کلینیک این امکان را به ماما می دهد تا ضمن معاینه، مشاوره و انجام ازمایش از احوال مادر و جنین مطلع گردد و در صورت وجود خطر تشخیص لازم را داده و از عواقب جدی آن جلوگیری نماید. در این مرحله ماما می تواند در زمینه های متفاوت مانند بهداشت فردی، ورزش، تغذیه، تکنیک های تنفس به مادر آموزش دهد و اورا برای زایمان آماده سازد.
مرحله بعد، مرحله عمل زایمان است. در این مرحله ماما باانجام بررسی های اولیه و اطمینان از آمادگی مادر برای زایمان و سلامت مادر و جنین مسئولیت زایمان را برعهده می‌گیرد. اگر زایمان با مشکلاتی مانند نبودن جنین در حالت طبیعی، وجود بیماری خاصی مانند بیماری قلبی پیشرفته در مادر یا نیاز به سزارین ور به رو شود پزشک زنان و زایمان مسئولیت زایمان را برعهده می گیرد.
مرحله بعد کنترل سلامت مادر و نوزاد آموزش چگونگی نگهداری و رسیدگی به فرزند توسط ماما انجام میشود. سپس واحد بهداشت مادر و کودک است که در این مرحله تعیین وضعیت تکامل کودک شامل رشد فیزیکی و تکامل‌های رفتاری، اجتماعی و گفتاری از ۵ روزگی تا ۶ سالگی و عمل واکسیناسیون کودک بر عهده ماما است. علاوه بر این از فعالیت های دیگر ماما می توان به پیشگیری های اولیه از سرطان دهانه رحم و پستان در زنان و بعنوان مشاور نازایی در مراکز مربوطه اشاره کرد.
هدف رشته مامایی
هدف این رشته مراقبت از بهداشت مادر و کودک است و در زمینه های بارداری، زایمان و مشاوره، مادران را راهنمایی می کند. ماما به کسی گفته می شود که با یادگیری آموزش های مامایی می تواند وظیفه ی حفظ و مراقبت از مادران باردار قبل و بعد از زایمان، کنترل و نظارت زایمان آن ها، مشاوره و آموزش حین بارداری، تنظیم خانواده ، آشنا کردن والدین با وظایفشان و مراقبت از کودک را برعهده دارد. به همین دلیل می توان گفت ماماها فرشته های نجات کودکان هستند.
وظایف ماما
از وظایف ماما می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آموزش دررابطه با مشکلات و بیماری های دوران بارداری
- تجویز داروهای مجاز در دوران حاملگی
- کنترل علائم حیاتی مادر
- درمان عفونت ها
- انجام آزمایشات مورد نیاز برای نوزادان متولد شده
- انجام کورتاژ در صورت لزوم
- اندازه گیری منظم فشارخون
- بررسی ارتفاع رحم و رشد جنین
- سمع صدای قلب جنین به صورت دوره ای.
مسئولیت های ماما
مسئولیت حفظ و نگهداری گزارش کتبی:
ماما موظف به حفظ و نگهداری گزارش با جزئیات می باشد.. گزارش تهیه شده توسط ماما متفاوت از گزارش پزشک است. گزارش ماما شامل تاریخچه مامایی و معاینات قبل از زایمان می باشد .این مدارک باید در بیمارستان ها نگهداری شود. بعلت نیاز به این مدارک در زمان شکایت یا دادخواهی مدت زمان نگهداری این مدارک نباید کمتر از 25 سال باشد.
مسئولیت در مقابل جامعه:
ماما باید توانایی مواجه با مشکلات مختلف مربوط به حیطه کاری خود در جامعه مانند محرومیت های اجتماعی، تعصبات، خشونت ها، شیوع بیماری ها را داشه باشد. ماما در برابر اعتماد جامعه برای حمایت و نگهداری مادر و نوزادش مسئولیت دارد و باید وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد. در صورتی که در روند بیماری نیاز به راهنمایی و کمک پزشک هم باشد حتی با وجود نظارت پزشک، مسئولیت مراقبت از مادر و فرزند بر عهده ماما می باشد و نباید از انجام وظایفش سرباز زند.
درامد و حقوق رشته مامایی در ایران
رشته مامایی از فرصت های شغلی مختلفی برخوردار است و و فرد با داشتن پشتکار بالا می تواند همزمان چند شغل داشته باشد. ماماهایی که در بخش های دولتی مشغول به کار هستند حقوقی مطابق قانون مدیریت کشوری را دریافت می کنند. که آن حقوق هم بر اساس سابقه کاری، شیفت کاری ،سطح تحصیلات، تعیین می شود. ماماهایی که در بخش های خصوصی فعالیت دارند، متیوانند حقوق های بیشتری داشته باشند.
مطلب پیشنهادی: بهترین دانشگاه های علوم پزشکی
بازار کار و آینده شغلی رشته مامایی
پرستاران و ماماها در ارائه خدمات بهداشتی نقش به سزائی دارند. ماما در سرتاسر دنیا به ماردان باردار کمک می کند تا فرزند خود را به دنیا بیاورند. افرادی که شغل مامایی را انتخاب می کنند زندگی خود را صرف مراقبت از مادران و کودکان آنها می کنند. سال 2020 سال بین المللی ماما نامگذاری شده است و طبق پیش بینی های انجام شده تا سال 2030، به 9 میلیون ماما در کل دنیا نیاز داریم.
ماما نه تنها برای مادر بلکه در درون خانواده و جامعه وظیفه مهمی در مشاوره و آموزش بهداشت دارد که شامل آموزش قبل از تولد و آماده سازی برای والدین است که ممکن است به بررسی سلامت بارداری،تولید مثل، سلامت جنسی یا مراقبت از کودک هم بپردازند. یک ماما باید در مکان های متفاوت از جمله اجتماع ، بیمارستان ها،، خانه، کلینیک ها یا واحدهای درمانی آماده خدمت رسانی باشد.
بازار کار برای این فارغ التحصیلان شامل فعالیت در مراکز درمانی خصوصی، مراکز درمانی دولتی، بیمارستان ها و زایشگاه ها می باشد . دانش آموختگان رشته مامایی در صورت اخذ شماره نظام پزشکی می توانند مطب تاسیس کنند. دانشجویان این رشته که دارای مدرک کارشناسی باشند می توانند در پست های مدیر و سرپرست بخش های مختلف درمانی، مراکز بهداشتی و درمانی مشغول به کار شوند.
منبع: حرف آخر
