معرفی رشته مهندسی رباتیک

رشته رباتیک

مهندسی رباتیک یکی از زیرشاخه های رشته مهندسی و تلفیقی از سه رشته کامپیوتر،برق و مکانیک می باشد. دستاوردهای این رشته موردنیاز بسیاری از رشته های دیگر است. هدف این رشته ساخت، طراحی و استفاده از ربات‌ها می باشد. . مهندس رباتیک کسی است که مسئولیت ایجاد ربات‌ها و سیستم‌های رباتیک را بر عهده دارد. علم رباتیک با هدف راحتی انسان و افزایش وقت مفید او به وجود آمده است.

ربات ها قادر به انجام کارهایی هستند که انسان توانایی انجام آن کار ها را ندارد؛ بعضی از ربات برای انجام کارهایی ساخته شدند که برای انسان خطرناک است مانند: کاوش های دریایی و فضایی، خنثی کردن بمب ها، کاوش در مین ها و...

این رشته برای چه کسانی مناسب است؟

افرادی که به ساختن و خلق کردن چیزهای جدید علاقه دارند این رشته مناسب آنهاست؛ زیرا رشته مهندسی رباتیک جزء رشته هایی است که خلاقیت و هوش از عناصر کلیدی برای پیشرفت در آن است و نوآوری و خلاقیت را به همراه دارد.
 برای تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی رشته کامپیوتر، الکترونیک و مکانیک آموزش داده می شود و مقاطع بالاتر از جمله کارشناسی ارشد رشته هوش مصنوعی،رباتیک یا مکاترونیک را میتوان برای ادامه تحصیل انتخاب کرد.
دانشجویان  این رشته می توانند نقش به سزائی در پیشرفت تکنولوژی‌های مربوط به رباتیک داشته باشند. تجربه ها حاکی از آن است که به علت ماهیت بین رشته‌ای و فعالیت تیمی مورد نیاز این رشته، فارغ التحصیلان رباتیک توانایی مهندسی بالایی کسب کرده و قادرند در تمام صنایعی که نیازبه طراحی ماشین آلات صنعتی دارد به خوبی ایفای نقش نمایند.  همچنین این افراد توانایی شرکت در پروژه های صنعتی بزرگ یا رهبری آن را دارند.

علم رباتیک در مقطع کارشناسی

برای تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی رشته کامپیوتر، الکترونیک و مکانیک آموزش داده می شود و مقاطع بالاتر از جمله کارشناسی ارشد رشته هوش مصنوعی،رباتیک یا مکاترونیک را میتوان برای ادامه تحصیل انتخاب کرد.
دانشجویان  این رشته می توانند نقش به سزائی در پیشرفت تکنولوژی‌های مربوط به رباتیک داشته باشند. تجربه ها حاکی از آن است که به علت ماهیت بین رشته‌ای و فعالیت تیمی مورد نیاز این رشته، فارغ التحصیلان رباتیک توانایی مهندسی بالایی کسب کرده و قادرند در تمام صنایعی که نیازبه طراحی ماشین آلات صنعتی دارد به خوبی ایفای نقش نمایند.  همچنین این افراد توانایی شرکت در پروژه های صنعتی بزرگ یا رهبری آن را دارند.
دوره تحصیل رشته مهندسی در مقطع کارشناسی رباتیک 4 ساله و معادل 8 ترم تحصیلی است. دانشجویان  این دوره  موظف به گذراندن 140 واحد درسی هستند. این رشته هر روز در حال گسترش است و ممکن است روزی برسد که ربات های انسان نما در تمامی خانه ها وظایف موجود را انجام دهند.همچنین تسلط بر دروس ریاضی، فیزیک، و هندسه برای ورود به رشته مهندسی رباتیک الزامی است.

دروس اصلی رشته مهندسی رباتیک

دروس این رشته شامل دو قسمت اصلی و فرعی می باشد. دروس اصلی این رشته شامل: زبان تخصصی، ریاضی مهندسی، کارگاه جوشکاری، ورق کاری و برق، سیستم های کنترل خطی، استاتیک، دینامیک، دینامیک ماشین، مکانیک سیالات، کاراموزی، پروژه کارشناسی، طراحی اجرا و مقاومت مصالح، ماشین های الکترونیک مستقیم و متناوب، تجزیه و تحلیل سیستم ها، فیزیک و محاسبات عدی، ابزار سازی و کارگاه ماشین، مدارهای الکتریکی و الکترومغناطیس است.

دروس تخصصی رشته مهندسی رباتیک

دروس تخصصی رشته مهندسی رباتیک  نیز شامل: طراحی مکانیزم‌ها، الکترونیک‌ قدرت و محرکه‌ها، میکروکامپیوترها، نوسانات مکانیکی، آزمایشگاه ربات و حسگرهای کنترل ربات، سیستم‌های محرکه، مدارهای وابسته، کنترل فازی، شبکه‌های عصبی، طراحی و اجرای ماشین به کمک رایانه، دینامیک ماشین و ارتعاشات، علم مواد،کنترل مدرن، یاتاقان و روغن کاری می باشد.

مهارت ها و مسئولیت های مهندسان رشته رباتیک

از اصلی ترین مهارت‌ها و مسئولیت‌های یک مهندس رباتیک به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
 -کار با نرم‌افزارهای CADD به منظور ایجاد طرح‌ها و نقشه‌هایی که باید برای پیاده‌سازی سیستم‌های رباتیک به کار گرفته شود. 
 -طراحی نرم‌افزارها و عملیاتی که توانایی تعریف عملکرد های سیستم را داشته باشند. 
-درک عملکرد سایر بخش های یک سامانه به منظور طراحی ربات هوشمند برای ایفای نقش بعنوان عضوی از یک مجموعه ی بزرگتر 
 -ساخت و آزمایش‌ قسمت ‌های جداگانه یک سیستم رباتیک، متصل کردن اجزا آن به یکدیگر و اطمینان از درستی عملکرد سامانه.

 معرفی دانشگاه 

دانشگاه صنعتی امیرکبیر که بهترین دانشگاه برای این رشته است، در مقاطع ارشد و دکترا به جذب دانشجو پرداخته است.از دیگر دانشگاه هایی که در ایران آموزش این رشته وجود دارد می توان به دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشگاه صنعتی سیرجان، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشگاه ازاد اسلامی واحد علی آباد کتول، دانشگاه پیام نور مرکز تهران، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان، دانشگاه پیام نور مرکز قزوین و...اشاره کرد.

بازار کار و درآمد رشته رباتیک

بازار کار رشته مهندسی رباتیک تاکنون در کشور ایران گسترش نیافته است و امروزه افراد زیادی در ایران در حال آموزش می باشند. ایران امروزه یکی از بزرگترین وارد کنندگان ربات است. کارخانه ها بعد از تاسیس برای افزایش عملکرد و سرعت بالا نیاز به ربات ها دارند و به همین منظور ربات های زیادی خریداری می گردد.. با تربیت متخصصین رباتیک در  ایران می‌توانیم در بسیاری از هزینه ها صرفه جویی کنیم و  به خودکفایی برسیم زیرا افرادی که از کشور دیگری به عنوان مهندس وارد می‌شوند دستمزد بسیار بالایی دریافت می‌کنند اما با هزینه‌های کمتر می‌توان برای فارغ التحصیلان این رشته فضا برای ابتکار کارهای جدیدرا فراهم کرد.  
پیش‌بینی ها نشان می دهد که صنعت رباتیک یکی از ۱۰ صنایع برتر آینده باشد. توسعه و تحقیق در مورد کاربردهای جدید نیاز به توجه ویژه به این رشته و تربیت مهندسین کارامد و متخصص دارد. در سال های اخیر فعالیت‌های چشمگیری در زمینه رباتیک در بین دانش آموزان و دانشجویان صورت پذیرفته که باعث به وجود آمدن طیف گسترده ای از علاقه‌مندان به این رشته گردیده که علاقمند ادامه فعالیت‌های آکادمیک در این زمینه هستند. با به کارگیری رشته رباتیک می‌توان به نیازهای صنعتی و اجتماعی جامعه  پاسخ داد.افزایش سرعت و دقت و نیز بالاتر رفتن کیفیت در ازای هزینه ی کمتر از نیروی انسانی ربات را این روزها در بین صنعت مورد توجه قرار داده است.
کارخانه‌هایی که از صنعت ربات و اتوماسیون بهره می برند می‌توانند فضای مناسبی برای ادامهٔ کار و اشتغال متخصصان این رشته  باشند. فارغ‌التحصیلان رشته رباتیک می‌توانند در کارخانجات مختلف و صنایع گوناگون مانند صنایع خودروسازی، آزمایشگاه‌ها و محیط‌های کارگاهی مشغول به فعالیت شوند. از جمله این کارخانه ها عبارتند از:
- کارخانه ماشین سازی ایران خودرو
- ماشین سازی سایپا
- کاشی سمنان
در بخش خصوصی میزان درامد مهندسان این رشته با توجه به فعالیت مربوطه متفاوت است وعواملی چون مهارت بالا ، آشنایی با سیستم ها و نرم افزارهای کامپیوتری، تجربه و تحصیلات مرتبط در تعیین میزان حقوق بسیار مهم است
شرکت های داخلی در ایران تنها واردکننده و در برخی موارد تعمیرات ربات ها را انجام می دهند.اخیرا در کشور ما رشته مهندسی رباتیک بصورت تخصصی ایجاد شده است و دانش آموختگانی را وارد بازارکار کرده است. با توجه به نیاز اصلی بخش های مختلف کشور به صنعت رباتیک امیدواریم فضای مناسبی برای پیشرفت متخصصان ارزشمند این رشته فراهم گردد.

منبع: حرف آخر