رشته مهندسی پلیمر مناسب افرادی است که به صنعت علاقه دارند. در اصل می توان گفت که پلیمر یکی از اجزای جدا نشدنی هر صنعتی است. همچنین سمت دیگر این رشته آزمایشگاه است. پس بنابراین شخصی که رشته مهندسی پلیمر را انتخاب می‌کند باید هم به کار در محیط کارخانه و هم به کار در محیط آزمایشگاهی علاقه داشته باشد. ما در حرف آخر اطلاعات جامعی از این رشته برای شما داوطلبان عزیز جمع آوری کردیم تا برای انتخاب رشته بهترین تصمیم را بگیرید.
معرفی رشته مهندسی پلیمر
یکی از رشته های پرکاربردی که درحال حاضر وجود دارد، رشته مهندسی پلیمر است؛ چراکه بسیاری از چیزهایی که ما در اطراف خود می بینیم به کمک مهندسان پلیمر تهیه می شوند. پلیمرها گسترده بسیار وسیعی دارند و به دو دسته مصنوعی و طبیعی تقسیم می شوند. جنبه تحقیقاتی رشته مهندسی پلیمر نیز بسیار گسترده است و باید فردی که وارد این رشته می شود محقق بسیار خوبی باشد. به دلیل میان رشته‌ای بودن این رشته، افرادی که علاقه‌مند به مهندسی هستند می‌توانند وارد آن شوند. یکی دیگر از مواردی که این زمینه می‌طلبد صبر بسیار زیاد است، زیرا اکثر پروژه‌های پلیمری تا رسیدن به درآمد نسبتاً زمان‌بر هستند. پیشنهاد ویژه این است که اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع ارشد یا دکتری را ندارید، به سراغ رشته مهندسی پلیمر نروید. مهندسی پلیمر رشته ای است که دانشجویان را برای تولید انواع محصولات پلیمری شامل لاستیک، پلاستیک، الاستومر، چسب ها، رزین، و محصولات دیگری که برای صنایع لازم است، آماده می کند. درواقع می توان گفت مهندسان پلیمر مواد اولیه بسیاری از صنایع دیگر را فراهم می کنند. برای مثال؛ انواع الیاف برای شیشه های فایبرگلاس در کامپوزیت به یاری مهندسان پلیمر ساخته می شود و یا برای تولید تایر ها از لاستیک هایی که مهندسان پلیمر تولید کرده اند، بهره می برند.
گرایش های رشته مهندسی پلیمر
• گرایش صنایع پلیمر
• گرایش تکنولوژی و علوم رنگ
گرایش صنایع پلیمر
پلیمرها در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارند. در گرایش صنایع مهندسی پلیمر تولید کلیه محصولات پلیمری از قبیل لاستیک، پلاستیک، الاستومر، رزین و سایر مواد مورد نیاز صنعت و موادر پزشکی مانند دندان سازی و ... مطرح است.
دروس تخصصی گرایش صنایع پلیمر
رئولوژی پلیمرها
مهندسی الاستومر
مهندسی پلاستیک
تکنولوژی کامپوزیت‌ها
تکنولوژی و خواص فیزیکی الیاف
گرایش تکنولوژی و علوم رنگ
در گرایش تکنولوژی و علوم رنگ موضوع مطالعه رنگ ها هستند و با توجه به کاربرد رنگ ها و محل استفاده آن ها، خواص رنگ ها بررسی و مطالعه می شوند. گرایش تکنولوژی و علوم رنگ مهندسی پلیمر به بررسی سنتز مواد رنگ زا (در صنعت نساجی، چاپ و ...) و پوشش دهی سطوح مختلف (سطوح فلزی و غیرفلزی) می پردازد.
دروس تخصصی گرایش تکنولوژی و علوم رنگ
• مهندسی رزین‌های صنعتی
• تکنولوژی تولید رنگ
• شیمی و تکنولوژی مواد رنگزا
• کنترل رنگ
• تکنولوژی جوهرهای چاپ
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی پلیمر
در ادامه به مهم‌ترین دروسی که در رابطه با رشته مهندسی پلیمر در دانشگاه تدریس می‌شوند پرداخته شده است. این دروس عبارت هستند از:
شیمی آلی 1 و 2، شیمی و سینتیک پلیمریزاسیون، اصول مهندسی، انتقال حرارت، انتقال جرم، مکانیک سیالات، شیمی فیزیک پلیمرها، رئولوژی پلیمرها، خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها، مهندسی پلاستیک، کارگاه مهندسی پلاستیک، مهندسی الاستومر، کارگاه مهندسی الاستومر، کامپوزیت‌ها، کارگاه کامپوزیت، سینتیک و طراحی راکتور، شیمی پلیمر، شناسایی پلیمرها، کاربرد ریاضیات در مهندسی پلیمر، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، مهندسی کامپوزیت، مهندسی پلیمریزاسیون، خواص و کاربرد پلیمرهای طبیعی، طراحی محصول با پلیمرها، چسب، رزین و اسفنج.
مزایا و معایب رشته مهندسی پلیمر
رشته مهندسی پلیمر رشته ای نوپاست و همچنین گستره فعالیت وسیعی دارد، به همین دلیل از بازار کار خوبی برخوردار است و مهندسان پلیمر می توانند در بخش های گوناگون صنایع مشغول به کار شوند. موقعیت های شغلی در رشته مهندسی پلیمر برای کسانی وجود دارد که تا مقاطع تحصیلی بالاتر شامل کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل می دهند، زیرا در دوره کارشناسی با مباحث پایه ای مهندسی پلیمر آشنا می شوند و به خوبی پاسخگوی نیاز شرکت ها و بازار کار نیست. همچنین در دوران کارشناسی ارشد توانایی کار عملی با پلیمرها را یاد می گیرند که به افزایش مهارت های آنان می انجامد. یکی از بخش های جذاب رشته مهندسی پلیمر بخش توسعه و تحقیق است که دارای جایگاه ویژه ای است. با وجود این، این بخش دیر به درآمد زایی می رسد و برای کسانی که به دنبال کسب درآمد هستند، چندان خوب نیست.
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
رشته پلیمر از سال 1358 وارد دانشگاه‌های ایران شد. از آن زمان تا به امروز، با افزایش آگاهی و رشد پلیمرهای صنعتی در ایران مشتاقان این رشته افزایش پیدا کرده‌اند. افرادی که تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و یا بالاتر را دارند، می‌توانند برای دانشگاه‌های زیادی اقدام کنند.تعداد دانشگاه‌هایی که کارشناسی ارشد مهندسی پلیمر را دارند از دانشگاه‌هایی که کارشناسی این رشته را دارند بیشتر است. نکته قابل توجهی که برای ادامه تحصیل در رشته پلیمر باید در نظر گرفت، وجود امکانات آزمایشگاهی کافی در دانشگاه انتخابی است. زیرا در مقاطع بالاتر از کارشناسی، کارهای پژوهشی بسیار مهم هستند؛ از این رو، کمبود امکانات باعث ایجاد هزینه‌های مازاد و سختی‌های بیشتر در حین تحصیل خواهد شد.نکته مهم دیگری که برای ادامه تحصیل در این رشته باید در نظر گرفت، این است که به دلیل گستردگی کاربرد‌های پلیمرها، زمینه‌های گسترده‌ای برای تعریف پروژه‌های پایان‌نامه وجود دارد. دانشجویان قبل از ورود به کارشناسی ارشد، باید زمینه مورد علاقه خود را برای تحقیق پیدا کرده و سپس وارد آن زمینه شوند.در آخر توصیه می‌شود که اگر تمایل به ادامه تحصیل در رشته پلیمر را ندارید، ترجیحاً وارد این رشته نشوید. زیرا بین مقطع کارشناسی و صنعت پلیمر فاصله زیادی است.
فارغ التحصیل رشته مهندسی پلیمر
پلیمرها پایه و اساس بسیاری از صنایع هستند. صنعتی نیست که قسمتی از آن پلیمری نباشد. همانطور که در اطراف خود مشاهده می‌کنید اکثر اجسام قسمتی پلیمری دارند. از این رو، مهندسین پلیمر بیکار نمی‌مانند؛ صنایع پلیمری به صورت عمده در کشور ایران به دو دسته پلاستیک و لاستیک تقسیم می‌شوند.اخیراً صنایع دارویی و زخم پوش‌ها نیز وارد صنعت ایران شده‌اند. قسمت دیگری که به نزدیکی با بخش پلیمری کار می‌کند تولید افزودنی‌های پلیمری است؛ ناگفته نماند که نانو مواد هم زیر مجموعه این صنعت به حساب می‌آیند و اخیراً بازار خوبی پیدا کرده‌اند. پست‌هایی که به فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر در کارخانه‌ها پیشنهاد می‌شود، عبارتند از: مسئول کنترل کیفیت (QC)، مسئول تحقیق و توسعه (R&D) و مسئول آزمایشگاه؛ کلیه این پست‌ها، در اصل سمت‌های مهندسی هستند و افراد تجربی به سختی می‌توانند در این جایگاه‌های شغلی کار کنند. از سوی دیگر ایران در زمینه تولید کننده‌های محصولات پلیمری هنوز به رشد کافی دست پیدا نکرده است. زمینه دیگر و بهترین زمینه‌ای که مهندسان پلیمر می‌توانند در آن وارد شوند، تأسیس شرکت جهت تولید محصولات نوین پلیمری است. با ورود به این قسمت، مهندسان پلیمر می‌توانند هم درآمد بسیار بالاتری نسبت به زمینه‌های قبلی داشته و هم جهت به حرکت در آوردن چرخ پیشرفت اقتصادی کشور گام مثبتی را بردارند.
درآمد و حقوق
با افرادی که متخصص این رشته هستند صحبت می‌کنیم متوجه می‌شویم که درآمد این افراد به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن می‌توان به مقدار دانش و تخصص افراد و میزان تجربه و توانایی مدیریت کنترل پروژه و شخصیت و استعداد آنها بستگی دارد و با توجه به موفقیت آنها در استخدام پیشرفت شغلی و موارد دیگر حقوق آنها متفاوت خواهد بود. اگر بتوانید تحت عنوان مهندس پلیمر در یکی از سازمان ها و یا پژوهشگاه های دولتی استخدام شوید، با توجه به مدرک تحصیلی و میزان سابقه کارتان طبق قوانین و مقررات دولتی و یا دانشگاهی حقوق خواهید گرفت. و اگر در بخش خصوصی کار کنید حقوق و دستمزد شما علاوه بر مواردی که گفته شد به صنعتی که در آن کار می کنید (خودرو سازی، نساجی، نفت و گاز و …. )، نحوه رزومه نویسی و ارائه توانمندی هایتان و ارتباطات با بقیه متخصصین و مدیران بستگی دارد.
