معرفی رشته مهندسی اپتیک و لیزر

آشنایی با رشته مهندسی اپتیک و لیزر

 لیزر نیز به علت خواص متمایزش نقش به سزایی در بالا رفتن توليدات صنعتي، و پيشرفت صنعت چاپ و پزشکی دارد. در این رشته دانشجویان با انواع اپتیک و لیزر و کاربردهای آن ها، اسپکتروسکوپی لیزری، فن آوری ساخت قطعات اپتیکی و...آشنا می شوند و قادر به طراحی و ساخت وسایل اپتیکی و لیزری مورد نیاز در زمینه های مختلف باشند.

مقدمه

علم لیزر و اپتیک پیشرفت های زیادی در دهه‌های اخیر داشته است. در فن آوری پیشرفته و به خصوص در انتشار و بکارگیری نور،صنایع دفاعی، تولید،  آشکارسازی آن در نواحی گوناگون بینایی و برهمکنش نور باماده موضوعات مهم به حساب می‌آیند.

بازار کار و صنعت این رشته 

در سال های اخیر و همزمان با رشد جهانی کاربردهای لیزر این رشته  همچنین شاهد بازار کار خوبی بوده است که به چند نمونه  از آن اشاره خواهیم کرد:
۱. مراکز تحقیقاتی صنعتی کارخانه های بزرگ
۲. مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت
۳. سازمان انرژی اتمی
۴. صنایع نظامی 
۵. بیمارستان ها و مراکز درمانی مجهز

بازارکار:

این رشته در سال های اخیر با تحول تکنولوژی های نوین پیشرفت زیادی یافته است و از بازار کار به نسبت خوبی برخوردار میباشد.دانش آموختگان این رشته با عنوان مهندس اپتیک و لیزر در قسمت های مختلف  پزشکی،صنعتی و ... جذب می شوند .

مهندسی اپتیک و لیزر در حوزه های مختلفی  درمانی،صنعتی و ... کاربرد دارد و دانش آموختگان این رشته  می توانند در واحدهای دولتی و خصوصی مانند بیمارستان ها و مراکز درمانی ، صنایع مخابراتی،صنایع نظامی، مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت، مراکز تحقیقاتی کارخانه ها، مراکز تحقیقاتی وزارت ارتباطات و موسساتی مانند مرکز علوم و فنون لیزر ایران وغیره شاغل شوند.

وظیفه کارشناس مهندس اپتیک و لیزر

دانش آموختگان این رشته متناسب با حوزه کاری خود وظایف گوناگونی را دارند. وظیفه مشترکی که مهندسان اپتیک و لیزر دارند، عبارتند از:
تحقیق کردن در حوزه های اپتوالکتریک و لیزر و اپتیک 
اجرای طرح های کاربردی لیزر در زمینه های متفاوت مانند ساخت دستگاه های فاصله یاب، لیزر درمانی، جوشکاری و ...
شناختن راه اندازی و به کارگیری سیستم های دارای تجهیزات اپتوالکتریکی، اپتیکی و لیزری 
کنترل کیفیت روش های به کار برده شده در صنایع لیزری و اپتیکی  
  نگهداری، طراحی و تعمیر سیستم ها و تجهیزات اپتیکی، لیزری و اپتوالکتریکی
مشارکت در پروژه های پژوهشی در زمینه علم لیزر و اپتیک  
کدگذاری،گردآوری،جدول بندی، دسته بندی، محاسبه، بازرسی و تعیین صحت
تحلیل عملکرد سیستم یا نیازهای عملیاتی
بازرسی فنی،کنترل و نظارت سرویس های عیب یابی، سوار و پیاده کردن و تنظیم تجهیزات لیزری و اپتیکی 

ماهیت این رشته 

مهندسین اپتیک و لیزر دستگاه های پژوهش، طراحی و آزمایش دستگاه هایی را که از نور استفاده می کنند، مثل لیزر،دوربین،  رفسنج سنج ها و میکروسکوپ ، مورد پژوهش قرار می دهند. 

توانایی لازم جهت ورود به این رشته 

مهندسین اپتیک جهت فعالیت در رشته اپتیک و لیزر به مهارت بالایی در دروس فیزیک و ریاضی ، به همراه مهارت های حل مسائل نیاز دارند. مهندسی اپتیک و لیزر باید نسبت به یک یا چند ابزار طراحی / آنالیز نوری مثلZemax یا Trace Pro  تسلط کافی داشته باشند و بتوانند از تجهیزات علمی متفاوتی از جمله طیف سنج ،کالری سنج استفاده نمایند. کار با بعضی از این تجهیزات همچنین به مهارت دستی بالایی نیاز دارد. مهندسین نوری علم خود را در مورد اپتیک با دیگر مفاهیم مهندسی مثل مهندسی کامپیوتر،مهندسی مکانیک، مهندسی برق ترکیب می کنند تا  ساخت دستگاه ها  و برنامه ها را با بهره گیری از فناوری نوری تعیین نمایند.

ادامه تحصیل این رشته  در مقطع بالاتر

رشته مهندسی اپتیک و لیزر در سه مقطع لیسانس، فوق لیسانس و PHD در کشور ارائه می گردد و دانشجویان بعد از گذراندن مقطع لیسانس، میتوانند با شرکت در کنکور فوق لیسانس و کسب رتبه لازم در یکی از گرایش های این رشته به ادامه تحصیل بپردازند.

 حقوق و درآمد مهندسان اپتیک و لیزر در کشور

به علت آینده درخشانی که برای بازار کار رشته مهندسی اپتیک و لیزر مشاهده می شود، می توان انتظار درآمد بالا هم داشت. البته میزان حقوق بسته به شرایط جامعه و محیط کاری فرق دارد. حداقل حقوق پایه برای یک مهندس پایه دو میلیون تومان است. میانگین درآمد و حقوق ماهانه یک تکنسین و کاردان فنی نور چهار میلیون تومان میباشد.

دانشگاه های ارائه دهنده این رشته

دانشگاه صنعتی مالک اشتر 
دانشگاه شهید باهنر – کرمان
دانشگاه صنعتی ارومیه
دانشگاه بناب
دانشگاه غیرانتفاعی خیام – مشهد

بهترین دانشگاه های این رشته  در جهان

از بهترین دانشگاه های رشته مهندسی اپتیک و لیزر در جهان به ترتیب عبارت اند از:
دانشگاه روچستر
دانشگاه فلوریدا مرکزی
موسسه فناوری رز-هولمن
دانشگاه دیتون

نقاط ضعف این رشته 

امکان قرار گرفتن در معرض آسیب های زیستی و اشعه  
درآمد کم برای پست های ایتدایی
ممکن است مجوز کاری نیاز باشد
زمینه کاری نه چندان گسترده نسبت به رشته های مادر مثل مهندسی مکانیک  یا برق

مهندسی اپتیک و لیزر یا مهندسی پزشکی

همان گونه که میدانید رشته مهندسی پزشکی به بررسی و تعمیر تجهیزات پزشکی می پردازد ولی جالب است که بدانید مهندسی اپتیک و لیزر نیز رابطه نزدیکی در زمینه تجهیزات اپتیکی و لیزری پزشکی دارد.
در حقیقت این 2 رشته نقاط مشترک بساری با هم دارند ولی به علت قدیمی تر بودن رشته مهندسی پزشکی، بازار کار بهتری در انتظار شما میباشد. مهندسی اپتیک و لیزر یک رشته جدید و نوپا  میباشد که اگر برای چند سال بعد برنامه ریزی کنید، بازار کاری حتی مناس تر از رشته مهندسی پزشکی خواهد داشت.
مهندسان اپتیک و لیزر در مراکز خصوصی و دولتی بیمارستان ها مشغول به فعالیت خواهند شد، از این رو باید به کار محیط و فضای بیمارستانی علاقه مند بوده و به آن عادت کنند.

جهت قبولی در این رشته م چه دروسی را باید مطالعه کنیم؟

این رشته در زیرمجموعه یک گروه آزمایشی ریاضی قرار دارد و برای قبولی در این رشته  داوطلب باید در درس های فیزیک و ریاضی مسلط باشد. ضریب دروس اختصاصی در کنکور برای این رشته عبارتند از:
فیزیک با ضریب 3
شیمی با ضریب 2
ریاضی با ضریب 4

علاوه بر اینکه داوطلبان این رشته برای کنکور سراسری باید در دروس فیزیک و ریاضی قوی باشند، در دوره لیسانس نیز 2 درس فیزیک و ریاضی هم از اهمیت خیلی بالایی برخوردار میباشد.