پیشینه رشته مهندسی منابع طبیعی
در سـال 1302 بود که کشور ایران حهت کمک بـه آقای هانس شـریکر و انجام مدیریـت هرچه بهتـر جنگل هـا، مهندس فنـدم هاگـن آلمانی را به مـدت 3 سـال جذب نمود تـا برنامه ریـزی جدیـدی جهت مدیریـت جنگل هـا انجـام گردد.
در 16 اسـفند ماه 1324 دانشکده کشاورزی طبق مصوبـ هایی از وزارت کشـاورزی جـدا گردید و بـه مجموعـه دانشـکده های دانشـگاه تهـران پیوسـت.
گرایش های رشته منابع طبیعی
گرایش محیط زیست : حفاظت از محیط زیست و مسائل مرتبط به آن در حیطه فعالیتی گرایش محیط زیست میباشد و اکثرا به اکوسیستم های طبیعی پرداخته می شود که در این سال ها به اکوسیستم های شهری نیز نگاه ویژه ای هم شده است. شناخت و دانش لازم از طراحی پارک های ملی و جنگلی، اکولوژی دریا، آلودگی های محیط زیست و حل مشکلات در زمینه های گوناگون مرتبط به آن از اهداف گرایش محیط زیست میباشند که با استفاده از تکنولوژی و مهارت هایی که دانشجویان این رشته بدست میاورند حاصل می گردد.مدیریت و حفظ تنوع زیستی، ارزیابی و آزمایش سرزمین و آلودگی های محیط زیست از گرایش های این رشته میباشند که دانشجویان می توانند با انتخاب یکی از این گرایش ها به طور تخصصی در آن زمینه فعالیت داشته باشند.
دروس تخصصی :
اکولوژی دریا، ارزیابی محیط زیست، انسان و محیط زیست،جنگل و پردیس ها،اکولوژی حیات وحش، ، مبانی مدیریت حیات وحش، پرنده شناسی، آلودگی های محیط زیست، پارک های ملی،مدیریت حیات وحش، طراحی و مهندسی پارک های ملی ، بیولوژی حیوانات شکاری،پارک داری، قوانین و مدیریت محیط زیست و شیلات، جلسه بحث و پروژه
گرایش مرتع و آبخیزداری :
مرتع و آبخیزداری را باید 2 منبع طبیعی دانست که به یکدیگر وابسته میباشند. چون که مرتع در حوزه های آبخیز واقع شده است و حوزه آبخیز به مکانی تلقی می گردد که آب های سطحی به آن ورود کنند و در یک نقطه مشخص خارج می گردند. مرتع یک پوشش گیاهی خود رو است که علوفه مورد نیاز دام ها را در فصل چرا تأمین می نماید. بهره برداری از محصولات مرتعی،تغذیه سفره های آب زیرزمینی،تصفیه هوا، جلوگیری از فرسایش خاک و بروز سیل،تأمین نیازهای حیات وحش و جنبه های تفرجگاهی،بهره برداری مناسب از مراتع در قالب مدیریت کارآمد و صحیح از اهداف گرایش مرتع و آبخیزداری هستند.
دروس تخصصی :
ژئومرفولوژی 2و1، شناسایی گیاهان مرتعی 2و 1،خاک های مناطق خشک و نیمه خشک، حفاظت آب و خاک، کشت و تکثیر گیاهان مرتعی،هیدرولوژی کاربردی،ارزیابی قابلیت اراضی ،اکولوژی مرتع، رابطه دام و مرتع، اصلاح و توسعه مراتع،آبخیزداری، احیاء بیولوژیک مناطق خشک و نیمه خشک،جمع آوری آب در مناطق خشک و نیمه خشک، کارتوگرافی، کارورزی و پروژه
گرایش جنگلداری :
شناخت جنگل و آگاهی از اهمیت آن در زمینه های گوناگون، بهره برداری از پتانسیل جنگل و انجام عملکردهای درست و همچنین مهندسی شده از مهمترین اهداف گرایش جنگلداری میباشد. جنگلداری، جنگلداری شهری، مدیریت جنگل داری در پارک های جنگلی، اکولوژی جنگل،جنگلداری مناطق خشک و جنگلداری عمومی از گرایش های این رشته میباشند که دانشجویان بر اساس علاقه مندی و استعدادی که دارا هستند می توانند یکی از آنها را انتخاب کنند.
دروس الزامی و تخصصی :
حمایت جنگل، جاده سازی 2و1، اکولوژی جنگل،اقتصاد جنگل، جنگلداری 2و1، اندازه گیری جنگل 2و1، سیاست جنگل 2و1، جنگل شناسی 2و1، بهره برداری جنگل،جنگل کاری و نهالستانهای جنگلی، حمل و نقل چوب،خاک شناسی جنگل، جنگل شناسی کاربردی، شناخت حیوانات شکاری، پارک های ملی، جنگل و پردیس ها
گرایش شیلات :
نخستین چیزی که در ذهن ها نسبت به گرایش شیلات بوجود می آید ارزش غذایی و فرآورده های پروتئینی میباشد که مرتبط به شیلات میباشد ولی باید گفت علاوه بر این موارد بحث اقتصادی، اشتغال زایی، اصلاح نژاد، تهیه و تکثیر ماهی ها،اکولوژی دریا، حفاظت از منابع، مدیریت تغذیه ای،مدیریت صید و صیادی، ماهی شناسی و مدیریت زمانی مزارع پرورشی از دیگر اهداف گرایش شیلات میباشد که اهمیت گرایش شیلات را بیشتر کرده است. صید و بهره برداری آبزیان، تکثیر و پرورش آبزیان، فرآورده های محصولات شیلاتی و بوم شناسی محصولات آبزیان گرایش های این رشته میباشد.
دروس تخصصی :
تکثیر و پرورش آبزیان، ماهی شناسی عمومی، اصول و روش های صید آبزیان، اصول فرآوری محصولات شیلاتی، هیدروتکنیک و طراحی استخرها، زبان تخصصی،کارورزی، اصول تکثیر و پرورش ماهی ها، اکولوژی دریاها، اصول تغذیه آبزیان، ماهی شناسی سیستماتیک،بهداشت و بیماری های آبزیان، هیدروشیمی، کارورزی و پروژه
گرایش علوم و صنایع چوب :
استفاده علمی و منطقی از چوب و تبدیل آن به فرآورده های گوناگون مثلمقوا، کاغذ ،تخته و محصولات دیگر از جمله اهداف گرایش علوم و صنایع چوب میباشد که با تربیت دانشجویان بدست می آید. چوب، کاغذ و صنایع مربوط به آن نقش به سزایی در فرهنگ و اقتصاد هر کشوری دارد. برنامه ریزی های لازم و ضروری، تحقیقات،مدیریت در زمینه های استفاده اصولی و کاربرد صحیح چوب و مواد سلولزی، حفاظت و نگهداری از چوب و تولیدات، سازه های چوبی و تولیدات کاغذ و انواع فرآورده های دیگر از چوب از بحث های مهم این سال ها به شمار می آیند. حفاظت و اصلاح چوب، صنایع خمیر و کاغذ و صنایع فرآورده های مرکب چوب از گرایش های این رشته میباشند.
دروس تخصصی :
شیمی، مکانیک چوب، فرآورده های مرکب چوب، فیزیک چوب، درجه بندی و ارزیابی چوب، بررسی مسائل صنعت چوب، طرح و برنامه ریزی تولید، بازاریابی فرآورده های چوبی،تشریح و تحقیق چوب، فناوری برش چوب، اصول حفاظت چوب،مکانیک چوب، انتقال حرارت، حفاظت و ایمنی، پژوهش و گزارش نویسی،کنترل کیفیت، کارآموزی و پروژه
ارگانهای مرتبط جهت اشتغال
سازمان حفاظت محیط زیست – ادارات جهاد کشاورزی – منابع طبیعی – شهرداري و فرمانداري – هواشناسي – جنگل باني- آموزش و پرورش- راه و ترابري- مسکن و شهرسازي- شرکت نفت- شرکت لوله سازي – شرکت فولاد – شركت ملي حفاري – اداره و آزمايشگاه هاي آب و فاضلاب- كارخانجات صنايع غذايي
گروه محیط زیست در سال ۱۳۸۸ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان پایه گذاری شد.اين گروه با چهار نفر عضو هيئت علمي و يک نفر کارشناس حدود ۱۳۰ نفر دانشجو را در مقطع کارشناسي آموزش مي دهد.
امکانات:
گروه دارای یک آزمایشگاه مبانی سنجش ازدور، سامانه اطلاعات جغرافیايي و عکس هاي هوايي است.
موقعیت شغلی در ایران :
در کشور ما متخصصان محیط زیست در تمام مقاطع تحصیلی بویژه کارشناسی ارشد و دکترا در سازمان های متعددی از جمله:
سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری ها، مهندسین مشاور، وزارت کشور، وزارت نیرو، سازمان توسعه و برنامه ریزی ، وزارت صنایع، وزارت نفت حضور دارند. تا جایی که به گفته دکتر مخدوم استاد محیط زیست دانشگاه تهران، هیچ یک از فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و دکترای محیط زیست بی کار نیستند.
