رشته مهندسی معماری رشته ای صرفا بر پایه دانش فنی نیست و برای ورود به آن، وجود ذوق هنری و قدرت خلق یک اثر نو بسیار ضروری است. برای همین انتخاب رشته مهندسی معماری باید با شناخت دقیق داوطلب از خود و سپس از رشته مهندسی معماری صورت بگیرد. ما در حرف آخر اطلاعات جامعی از این رشته برای شما داوطلبان عزیز جمع آوری کردیم تا برای انتخاب رشته بهترین تصمیم را بگیرید.
معرفی رشته مهندسی معماری
مهندس معمار دارای تفکرات ناب و خلاقانه است که با توجه به فرهنگ سبک معماری منطقه، اقلیم دید و منظر مناسب طرح می زند. این هنر یکی از هفت هنر اصلی است و معمار هنرمند است و آثار او در گروه آثار هنری قرار می گیرد. معمار باید دارای قدرت تجسم بالا، ذوق هنری و خلاقیت باشد و عناصر زیبایی شناختی بصری را بشناسد. رشته معماری دارای دو جنبه هنری و فنی است که طراحی، زیباشناسی و نحوه زیباکردن حجم‌ها، نماها و پلان‌ها به قسمت هنر و دروسی مثل سازه‌های بتنی و فلزی، مقاومت مصالح، ایستایی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی به قسمت فنی این رشته ارتباط دارد. لازم به ذکر است که دروس هنری اهمیت بیشتری دارند و دروس علمی و فنی در راستای این دروس هستند. مثلا معمار در طراحی خانه باید فضای آرامش‌بخشی را ایجاد کند تا باعث اضطراب، خستگی و دلتنگی نگردد. کاری که بیش از رعایت اصول فیزیکی مثل نور و صوت، نیاز به آشنایی با اصول زیبایی‌شناسی دارد. این رشته در مقطع کارشناسی 4 سال طول می کشد که قبل از شروع یک نیمسال به عنوان پیش نیاز ارائه می شود که جزو سنوات تحصیل نخواهد بود اما 8 واحد آن جزو واحدهای دوره حساب می شود. فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مهندسی معماری می توانند برای ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ادامه تحصیل دهند.
تعداد واحدهای درسی رشته معماری
تعداد کل واحدهای درسی دوره 140 واحد به شرح زیر است:
• دروس عمومی 20 واحد
• دروس پایه 29واحد
• دروس اصلی 60 واحد
• دروس تخصصی 27 واحد
• دروس اختیاری 4 واحد
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی معماری
• دروس طراحی معماری: معمولا در 4 یا 5 ترم پایانی مقطع کارشناسی در هر ترم ارائه و در آن به طراحی معماری کامل یک موضوع بر حسب صلاحدید اساتید و سرفصل دانشگاه پرداخته می‌شود. طراحی معماری، به تمامی دروسی که تا قبل از آن و همچنین همزمان با آن ارائه می‌گردد، مربوط می‌شود و این ارتباط باعث می‌شود تا این درس مهمترین واحد دانشگاهی در رشته معماری باشد.
• آشنایی با مصالح ساختمانی
• عناصر و جزئیات اجرایی ساختمان
• طراحی فنی ساختمان: طراحی اجزای مختلف یک ساختمان از لحاظ جنبه‌های فنی را شامل می‌شود.
• ترسیم فنی و نقشه کشی: آشنایی با استانداردهای ترسیمی و اصول نقشه کشی را در بر می‌گیرد.
• ساخت و ارائه (بیان معماری): در این درس بیشتر در خصوص ارتقای خلاقیت و تجسم دانشجویان مباحثی ارائه می‌شود.
• مبانی نظری معماری: به معرفی سبک‌ها و نظریه‌های مختلف معماری پرداخته می‌پردازد.
• تاریخ معماری ایران و جهان
• هندسه ترسیمی
• انسان، طبیعت، معماری: ارتباط میان این سه بصورت کامل تدریس می‌شود.
• مباحث سازه‌ای همچون ایستایی، سازه فلزی و بتنی
• روستا: بررسی طرح‌های روستایی و اصول و ضوابط طراحی در این بافت‌ها
• مدیریت تشکیلات کارگاهی: بحث‌های کارگاهی و اجرایی در پروژه‌های ساختمانی
• متره و برآورد
• تنظیم شرایط محیطی: طراحی بر اساس اقلیم و شرایط محیطی
• تاسیسات ساختمانی: آموزش نکاتی که یک معمار در رابطه با بحث تاسیسات در ساختمان بایستی بداند.
• مرمت ابنیه تاریخی: آشنایی با سبک‌ها و نحوه برخورد با بافت‌های تاریخی و طراحی در داخل آن‌ها.
• تحلیل فضاهای شهری: آشنایی با مباحث و نظریه‌های مختلف در زمینه طراحی فضاهای شهری
تفاوت رشته معماری و عمران
اگر بخواهیم برای تفهیم تفاوت عمران و معماری مثالی بزنیم میتوانیم بگوییم اگر انسانی را در نظر بگیرید که به اسکلت، گوشت، مو، ناخن نیاز دارد، این بخش اسکلت را میتوان به عمران نسبت داد و قسمت ظاهری آن مثل پوست و مو را به مهندس معمار مرتبط می دانیم. در فرایند ساختن ساختمان تصمیم گیری در زمینه اسکلت سازه نظیر تیرها، ستون ها، بادبندها، پی و غیره به عهده مهندس عمران است و نمای ساختمان، پلان های طبقات، دکوراسیون داخلی و این قبیل کار معمار است. پس وجه اشتراک این دو رشته این است که هر دو با ساختمان و ساخت و ساز بنا سر و کار دارند. اما مهندس عمران پروژه های بزرگ را بر عهده می گیرد. مثل سدسازی، راه سازی و غیره ولی پروژه های یک معمار نهایتا می تواند طراحی یک شهرک توریستی، یک هتل، فرودگاه، بیمارستان باشد.
مزایا و معایب رشته مهندسی معماری
رشته مهندسی معماری یکی از رشته های گروه مهندسی است که علاوه بر بعد فنی، بعد هنری نیز دارد و جذابیت و کشش خاصی برای بسیاری از دانشجویان دارد. با وجود این امکان اشتغال دانش آموخته گان رشته مهندسی معماری بیشتر در شهرهای بزرگ است و بسیاری از آن ها برای کسب موقعیت شغلی مناسب مجبور به مهاجرت به شهرهای بزرگ هستند. همچنین به دلیل مشابهت میان رشته مهندسی معماری با رشته مهندسی عمران بسیاری از فارغ التحصیلان این دو رشته به جای یکدیگر مشغول به کار می شوند و بسیاری از افراد شناخت دقیقی از تفاوت های میان این دو رشته ندارد.
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
ادامه تحصیل در رشته معماری تا مقطع کارشناسی ارشد و دکتری امکان پذیر است. رشته مهندسی معماری با توجه به جهانی بودن آن و کاربردش در سراسر دنیا، قابلیت ادامه تحصیل در خارج از کشور را نیز دارد. کشورهای اروپایی همچون انگلستان، آلمان، فرانسه، سوئد، دانمارک، ایتالیا و همینطور کشورهای همسایه همچون ترکیه در رشته مهندسی معماری به صورت بورسیه و آزاد اقدام به جذب دانشجو می‌کنند و البته هر یک شرایط منحصر به فردی را برای پذیرش متقاضیان دارا هستند. کشورهای دیگری همچون ایالات متحده، کانادا، استرالیا و غیره نیز در زمینه معماری – بخصوص گرایش‌های کارشناسی ارشد – دارای شرایطی معین برای ادامه تحصیل علاقه‌مندان تا بالاترین مقاطع ممکن هستند.
فارغ التحصیل رشته مهندسی معماری
افرادی که در رشته مهندسی معماری فارغ التحصیل می‌شوند، هم می‌توانند در آزمون‌های استخدامی ادارات و موسسات مختلف شرکت کنند و هم می‌توانند در بازار کار آزاد مشغول به کار شوند. از تاسیس دفتر طراحی شخصی تا همکاری با معماران و شرکت‌های مهندسی مختلف بازه گسترده‌ای است که یک مهندس معمار می‌تواند بسته به توانایی‌ها و علاقه‌ای که دارد، در آن‌ها شاغل شود. در ادامه نیز به تعدادی از این زمینه‌ها اشاره شده است:
• تاسیس دفتر طراحی معماری شخصی
• تاسیس شرکت‌های مختلف مهندسی در زمینه ساخت و ساز
• کسب پروانه اشتغال به کار مهندسی از وزارت راه، مسکن و شهرسازی
• همکاری بعنوان طراح معمار در شرکت‌های معماری
• طراحی معماری ساختمان‌های مختلف بصورت پروژه‌های شخصی
• طراحی داخلی ساختمان‌های مختلف از قبیل مسکونی، اداری، تجاری و …
• طراحی نمای ساختمان‌های مختلف از قبیل مسکونی، اداری، تجاری و …
• نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی بصورت همکاری با دفاتر مختلف معماری
• نظارت بر اجرای پروژه‌های شخصی
• اجرای ساختمان‌های گوناگون بصورت همکاری با طراحان و سرمایه‌گذاران مختلف
• استخدام به عنوان نقشه‌کش معماری در دفاتر مهندسی مختلف
• مدلساز و طراح سه بعدی پروژه‌های معماری
• متره و برآورد پروژه‌های ساختمانی
• مشاور ساخت و ساز
• تاسیس کلینیک‌های ساختمانی و ارائه خدمات مربوط به مصالح ساختمانی
• تدریس دروس تخصصی معماری به دانشجویان
درآمد و حقوق
حقوقی که مهندس معمار دریافت می کند نسبت به خیلی از مشاغل بهتر است و اگر این افراد پروانه اشتغال به کار از سازمان نظام مهندسی داشته باشند بابت هر تاییدیه نقشه مبلغ مناسبی می گیرند. اگر این افراد در بخش دولتی استخدام شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. اگر در شرکت های خصوصی کار کنند که طبق سابقه کار و سطح تحصیلات حقوقشان متفاوت خواهد بود. حقوق مهندس معمار بر اساس آخرین تحقیقات بطور میانگین بین 900000 تومان تا 3500000 تومان است. ولی اگر افراد کارآفرین باشند با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.
