رشته مورد نظر مناسب افرادی است که پیش‌زمینه قوی در دروس محاسباتی از جمله ریاضی و فیزیک دارند. در واقع این رشته برای افرادی جذاب خواهد بود که هوش محاسباتی بالایی داشته باشند. افرادی که علاقه دارند وارد رشته مهندسی برق شوند، باید بدانند که وارد یکی از سخت‌ترین رشته‌های دانشگاهی خواهند شد. به همین دلیل اشخاصی که خواهان انتخاب این رشته هستند، باید این موضوع را در نظر بگیرند که تحصیل در این رشته نیاز به تلاش و کوشش فراوانی دارد. ما در حرف آخر اطلاعات جامعی از این رشته برای شما داوطلبان عزیز جمع آوری کردیم تا برای انتخاب رشته بهترین تصمیم را بگیرید.
معرفی رشته مهندسی برق
هدف ایجاد رشته مهندسی برق تربیت افراد مستعدی است که بتوانند با استفاده از علم و دانش فنی به طراحی، بهره برداری و توسعه، نظارت، مدیریت و نگهداری از سیستم های الکتریکی در زمینه های مرتبط بپردازند. برای آمادگی بیشتر دانشجویان رشته مهندسی برق و به دلیل ماهیت رشته های فنی این رشته علاوه بر مباحث نظری و تئوری، دورس آزمایشگاهی، کارآموزی، و پروژه نیز دارند.
گرایش های رشته مهندسی برق
-
گرایش الکترونیک
-
گرایش مخابرات
-
گرایش کنترل
-
گرایش قدرت
گرایش الکترونیک
گرایش الکترونیک در پلی است بین تمام گرایش‌های برق که تاکنون معرفی شدند. اگر شخصی بخواهد وارد چنین گرایشی شود نیاز دارد که در زمینه‌های مختلفی اطلاعات داشته باشد. در گرایش الکترونیک به بررسی و طراحی و ساخت مدارات الکترونیکی پرداخته می‌شود.البته باید به این نکته توجه کرد که الکترونیک نیز مانند گرایش‌های دیگر زیرشاخه‌هایی دارد. از اصلی‌ترین زیرشاخه‌های آن میتوان آنالوگ یا طراحی مدارات مجتمع، دیجیتال و افزاره‌های نانوالکتریک (Device) را ذکر کرد. در گرایش آنالوگ به طراحی و ساخت مدارات مجتمع و غیر مجتمع پرداخته می‌شود. در گرایش دیجیتال غالبا به برنامه‌نویسی و کدنویسی پرداخته می‌شود و گرایش Device نحوه طراحی و ساخت یک المان الکترونیکی را بررسی می‌کند. یک مهندس الکترونیک طرح‌هایی که مهندسین کنترل و مخابرات به صورت سیستمی طراحی می‌کنند را باید به صورت مداری طراحی کند و پس از انجام شبیه‌سازی به ساخت آن بپردازد. در این گرایش، یادگیری نرم‌افزار مهمترین نکته است. یک مهندس الکترونیک خوب برای موفقیت باید حتما با نرم‌افزارهای مختلفی در زمینه طراحی مدارات آشنا باشد. همچنین در زیر شاخه‌های دیگر این گرایش هم به همین صورت است و باید نرم‌افزارهای مربوطه را به خوبی فرا گیرد.
دروس تخصصی گرایش الکترونیک
- فیزیک مدرن
- فیزیک الکترونیک
- الکترونیک صنعتی
- تکنیک پالس
- معماری کامپیوتر
- میکروپروسسور
- مدارهای مخابراتی
- پروژه آزمایشگاه الکترونیک
گرایش مخابرات
گرایش مخابرات به بررسی سیستمهای مخابراتی به صورت سیستمی و مغناطیسی می‌پردازد. در این گرایش نحوه مخابره و انتقال اطلاعات در سیستمهای مختلف مخابراتی بررسی می‌شود. به عنوان مثال، در گرایش مخابرات نحوه انتقال اطلاعات از آنتن منازل به شرکت مخابرات بررسی می‌شود. میتوان گفت که یک مهندس مخابرات عموما روی ارسال و دریافت اطلاعات تحقیق و پژوهش انجام می‌دهد و سیستمهای مورد نیاز را معرفی و طراحی می‌کند. گرایش مخابرات، خود نیز دارای زیرگرایش‌های مختلفی است. از زیر گرایش‌های آن میتوان از مخابرات میدان (که اکثرا با امواج الکترومغناطیس سر و کار دارد)، مخابرات سیستم (که به طراحی سیستمهای فرستنده و گیرنده به صورت سیستمی می‌پردازد) و مخابرات-رمزنگاری (که در قسمت امنیت اطلاعات کاربرد دارد) نام برد.
دروس تخصصی گرایش مخابرات
- الکترونیک (تخصصی)
- مدارهای مخابراتی
- مخابرات
- فیلترها و سنتز مدارها
- میدان‌ها و امواج
- آنتن
- مایکروویو
- سیستمهای انتقال
- اصول میکروکامپیوتر
گرایش کنترل
همانطور که از اسم این گرایش پیداست، در آن به بررسی نحوه کنترل سیستم‌ها پرداخته می‌شود. در واقع یک مهندس کنترل باید سیستم‌هایی را طراحی کند که یک سیستم برقی را بتواند به خوبی کنترل کند و با توجه به نیاز سیستم الکتریکی و الکترونیکی پایدار بماند (البته در برخی موارد نیاز است که سیستم ناپایدار شود). این گرایش نیازمند اطلاعات خوب در زمینه ریاضیات است.نکته قابل توجهی که در این قسمت باید مطرح شود، این است که گرایش کنترل تا حد زیادی با ریاضیات سر و کار دارد و به همین منظور اشخاصی که وارد این گرایش می‌شود تا حدی از برق دور خواهند شد. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، این موضوع است که تمام سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی نیازمند یک قسمت کنترلی هستند و این قسمت از مهمترین بخش‌های هر یک از این سیستم‌ها است. به همین منظور، یک مهندس کنترل باید در طراحی این قسمت تمام دقت خود را به کار گیرد.دانستن و یادگیری نرم‌افزارهایی از قبیل متلب در این گرایش بسیار ضروری هستند، زیرا در طراحی سیستم‌ها از این نرم‌افزار به شدت استفاده می‌شود.
دروس تخصصی گرایش کنترل
- الکترونیک صنعتی
- اصول میکروکامپیوترها
- ترمودینامیک
- سیستمهای کنترل دیجیتال و غیرخطی
- جبر خطی
- سیستمهای کنترل پیشرفته
- مبانی تحقیق در عملیات
- مکانیک سیالات
- ابزار دقیق
گرایش قدرت
این گرایش قدیمی‌ترین گرایش رشته مهندسی برق است. در گرایش قدرت به بررسی سیستمهای انتقال و توزیع برق پرداخته می‌شود. به بیان خیلی ساده، میتوان گفت که یک مهندس قدرت باید روی نحوه انتقال و توزیع برق از منبع آن (نیروگاه‌ها) به قسمت‌های مختلف، اشراف کامل داشته باشد. البته امروزه گرایش قدرت به زیرشاخه‌های گوناگونی تقسیم شده است. از مهمترین شاخه‌های این گرایش، میتوان به ماشین‌های الکتریکی (که غالبا به بررسی موتورها و ژنراتورها می‌پردازد)، سیستمهای قدرت و فشار قوی (به طراحی و نحوه انتقال و توزیع می‌پردازد) و الکترونیک قدرت (که تلفیقی از گرایش الکترونیک در قدرت است و تعدادی از مداراتی که در الکترونیک با ولتاژ و توان پایین سروکار دارند را در قسمت قدرت با توان و ولتاژ بالا پیاده سازی می‌کند) اشاره کرد. به صورت بسیار ساده، میتوان مهندسی برق گرایش قدرت را اینگونه تعریف کرد: گرایش قدرت یعنی کار با قسمتی از برق که قدرت بالایی دارد (ولتاژ و جریان بالا).
دروس تخصصی گرایش قدرت
- ماشین‌های الکتریکی تخصصی
- حفاظت و رله
- تأسیسات
- تولید و نیروگاه
- عایق و فشار قوی
- ماشین‌های مخصوص
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی برق
شاید به جرات بتوان گفت رشته برق سنگین‌ترین رشته دانشگاهی برای دوره کارشناسی است. با توجه به چارت دروسی که وزارت علوم برای این رشته اعلام کرده است، میتوان گفت که اکثر دروس این رشته مهم و سخت هستند. در ذیل به دروس مهمی که در ترم‌های مختلف باید آنها را گذراند اشاره می‌شود.
ترم اول: دروس ریاضی 1 و زبان برنامه‌نویسی
ترم دوم: دروس فیزیک 2، معادلات دیفرانسیل، ریاضی 2 و آمار احتمالات
ترم سوم: دروس مدار 1 (یکی از مهمترین دروس اساسی رشته برق)، ریاضیات مهندسی
ترم چهارم: دروس الکترونیک 1، ماشین‌های الکتریکی 1 و تجزیه و تحلیل سیگنال‌ها و سیستم‌ها
ترم پنجم: دروس الکترونیک 2، ماشین‌های الکتریکی 2، مخابرات 1 و سیستمهای کنترل خطی
ترم ششم به بعد (الکترونیک): الکترونیک 3، تکنیک پالس، معماری کامپیوتر، مدارهای مخابراتی (شاید بتوان به جرات گفت که سخت‌ترین درس دوران کارشناسی این درس است)، تکنیک پالس و اصول میکروپروسسورها
ترم ششم به بعد (مخابرات): میدان و امواج، آنتن، فیلترها و سنترها، مخابرات 2 (مخابرات دیجیتال)، ماکروویو و مدارهای مخابراتی
ترم ششم به بعد (قدرت): ماشین‌های الکتریکی 3، بررسی سیستمهای قدرت 2، عایق‌ها و فشار قوی، الکترونیک صنعتی، اصول میکروکنترلرها و رله و حفاظت
ترم ششم به بعد (کنترل): تحقیق در عملیات، جبر خطی، الکترونیک صنعتی، سیستمهای کنترل دیجیتال و غیر خطی، ابزار دقیق، اتوماسیون صنعتی و سیستمهای کنترل پیشرفته
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
در کشور ما رشته مهندسی برق در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری وجود دارد. فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مهندسی برق می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد در یکی از گرایش های مهندسی برق شامل مهندسی برق - الکترونیک، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرایش های: میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری)، برق - کنترل، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)، مهندسی هسته ای (دو گرایش مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی)، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و رباتیک) ادامه تحصیل دهند.
مزایا و معایب رشته مهندسی برق
رشته مهندسی برق به دلیل گستردگی موضوعات و مباحث از بازار کار خوبی برخوردار است و فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق می توانند در طیف وسیعی از مشاغل مرتبط مشغول شوند. همچنین امکان مهاجرت با این رشته وجود دارد و بسیاری از دانشجویان رشته مهندسی برق دانشگاه تهران معمولا بعد از پایان دوره کارشناسی خود، مهاجرت می کنند. البته با توجه به توسعه سریع تکنولوژی، مهاجرت گسترده مهندسان برق باعث می شود کشور از وجود متخصصان متبحر محروم بماند. باتوجه داشته باشید که مباحثی که در دوران کارشناسی می خوانید مباحث پایه و بعضا قدیمی هستند. در این رشته دشواری هایی برای کسب علم وجود دارد و فرد باید با سختکوشی به دنبال اطلاعات به روز باشد و انتظار نداشته باشد با در دست داشتن مدرک مهندسی برق تبدیل به یک متخصص مهندسی برق می شود.
فارغ التحصیل رشته مهندسی برق
فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق با توجه به گرایشی که در آن تحصیل خواهند کرد، می‌توانند در قسمت‌های مختلفی مشغول به کار شوند. فارغ التحصیلان گرایش مخابرات، می‌توانند در شرکت‌هایی که دارای قسمت‌های مخابراتی هستند شاغل شوند. به عنوان مثال، این افراد می‌توانند در قسمت مخابرات سازمان صدا و سیما استخدام شوند.دانش‌آموختگان گرایش قدرت نیز می‌توانند در نیروگاه‌های برق، وزارت نیرو و سازمان‌هایی از این قبیل استخدام شوند. دانش‌آموختگان گرایش الکترونیک، با توجه به تخصصشان در شرکت‌هایی که روی طراحی بردهای الکترونیکی و شرکت‌هایی که در زمینه برنامه‌نویسی مشغول به کار هستند، جذب می‌شوند.دانش‌آموختگان گرایش کنترل نیز با توجه به اینکه اکثر شرکت‌ها نیاز به مهندسین کنترل برای نظارت و کنترل سیستم‌ها و همچنین طراحی سیستمهای کنترلی دارند، از شانس بیشتری برای استخدام برخوردار هستند.
درآمد و حقوق
با توجه به اینکه افراد فارغ التحصیل این رشته در قسمت های خصوصی و دولتی مشغول به کار شوند میزان حقوق و دریافت آنها متفاوت است. مثلا اگر در بخش خصوصی مشغول به کار شوند با استفاده از تجربه و تحصیلاتی که دارند و مهارت های آنها حقوق های متفاوتی برایشان در نظر گرفته شده است. اما به طور کلی طبق آخرین اخبار میتوان گفت که حقوق این افراد بین 900 هزار تومان تا 3 میلیون و 800 هزار تومان است.
